Mijn eigen koning worden LXXVIII.
Tegen mijn gewoonte in bevind ik mij in mijn eentje in een overvol pannenkoekenrestaurant, midden in de bossen, op een mooie zonnige zondagmiddag, begin maart. Ik voelde me een beetje ongemakkelijk toen ik er binnen liep en vroeg om een plekje voor 1 persoon. Dit is dé plek voor het ultieme familiegenot, en waarom zou je daar in je eentje tussen gaan zitten...Als ik vrijgezel zou zijn geweest, of zonder vrienden, zou dat inderdaad wellicht een kwelling zijn. Ik heb echter een hele andere reden om hier te zijn. Het is een heerlijke dag om te wandelen, maar helaas is mijn enkel nog herstellende van een fractuur. Ik had ook thuis kunnen blijven, terwijl de rest van het gezin lekker de bossen indook. De bossen trokken mij echter ook aan en het leek me heerlijk om gewoon mee te gaan en mezelf te trakteren op een comfortabele zitplaats met zicht op het bos en een warme chocomel. Met als bijkomende mogelijkheid dat ik dan lekker aan mijn blog kan schrijven.
Deze manier van omgaan met een gegeven situatie is heel anders dan ik vroeger zou hebben gedaan. Als zich dan iets voordeed wat anders was dan ik wilde (en geloof me, dat kwam nogal eens voor, controlfreak die ik van nature ben!), was ik teleurgesteld, boos zelfs soms, en kon rustig zo balen dat mijn hele dag dan verpest was en niets meer goed was. Ik voelde me slachtoffer van de omstandigheden en voelde me heel zielig.
Hoe anders is dat voor mijn man: als zijn plannetje mislukt door onverwachte omstandigheden, schakelt hij heel snel over op 'plan B' en beginnen zijn ogen te glimmen; nu wordt het pas echt leuk! Het woord slachtoffer, al dan niet bewust, komt in zijn vocabulaire dan volgens mij ook niet voor. Ik heb daar heel lang aan moeten wennen. Je kan toch niet zomaar dat rotgevoel opzij zetten? Alsof ik verslaafd was aan de rol van slachtoffer, alsof ik er onbewust recht op had; het is toch niet eerlijk als ik me verheug op iets leuks en het gaat niet door?! Het grappige is, dat mijn man dat rotgevoel niet opzij zet, maar dat door de nieuwe mogelijkheden die zo'n situatie oproept, zijn enthousiasme en nieuwsgierigheid het winnen van dat rotgevoel.
Pas vrij recent drong het tot me door dat je daar zelf invloed op uit kunt oefenen, maar pas als je dat echt wilt. Dat klinkt als een open deur? Bedenk maar eens hoeveel mensen je kent die gemakkelijk in de slachtofferrol kruipen. Dat zijn meestal mensen die prima in staat zouden moeten zijn om daar uit te stappen. Kennelijk is er iets in ze dat die uitweg blokkeert. Kennelijk zijn er voordelen aan het slachtoffer zijn: het ontslaat je van het nemen van je eigen verantwoordelijkheid, je kunt de regie uit handen geven. Dat kan de makkelijkste weg lijken, en dat kan een hele tijd zo zijn. Maar uiteindelijk bereik je meer met het tonen van veerkracht; je buigt even mee met de 'misère' om vervolgens de teugels zelf weer in handen te nemen. Als je je zelf in een hoekje laat zetten en daar blijft zitten, is dat een (wellicht onbewuste) keuze, waar je uiteindelijk niet heel veel verder mee komt.
Zo gezegd is nog niet zo gedaan. Patronen laten zich nu eenmaal niet zo makkelijk veranderen. Met behulp van anderen en diverse methoden (bijvoorbeeld Byron Katie, 'The work') is dat patroon wel om te breien van slachtoffer naar regisseur; van externe locus of control naar interne locus of control. En soms kan het kwartje ook zomaar ineens vallen, doordat iemand je een niet meer te vermijden spiegel voorhoudt. Het zure is namelijk ook nog, dat mensen die in de slachtofferrol kruipen, het risico lopen juist minder empathie te krijgen van mensen in hun omgeving.
Ik was bang voor allemaal meewarige blikken in mijn richting vanmiddag, maar niets was minder waar. Iedereen om mij heen was met heel andere dingen bezig, en eerlijk gezegd, heb ik ook maar heel even om mij heen gespeurd. Ook ik was bezig met mijn interne locus of control. Het resultaat heb je net gelezen.
