Vergrootglas

Mijn eigen koning worden LXXIV.

Het is voor ons zoals elk jaar weer een hele zoektocht hoe we onze kerst willen vieren. Omdat wij niet standaard per sé kerst met familie doorbrengen, hebben wij de vrijheid te doen wat wij willen. Dat klinkt voor sommigen heel aanlokkelijk, maar levert ons in praktijk nog de nodige hoofdbrekens op. Want de eenmaal 'verworven vrijheid' willen we dan ook goed gebruiken. Tja, en wat is goed?! 

We proberen nu, net als elk jaar, weer te kijken naar de betekenis die kerst voor ons heeft. Het verhaal van de ster die de herders naar Betlehem lokt, waar een goddelijk kind is geboren, is al heel oud. We zouden natuurlijk kunnen denken dat het 'maar een verhaal' is en leuk als achtergrond voor 'het kerstgevoel'. Maar het feit dat dit verhaal al millennia levend blijft, verraadt al iets van de diepere betekenis, wellicht. Voor ons is niet zozeer de vraag of het een waar gebeurd verhaal is. Maar hoe we dat verhaal dan naar onze tijd kunnen vertalen; wat betekent het voor ons? Hoe zorgen we dat de glans die om dat verhaal hangt blijft stralen?

En, niet onbelangrijk, onlosmakelijk aan kerst verbonden is de hele adventtijd. Ad-venir, letterlijk: er naar toe komen. Van deze tijd vinden we tegenwoordig nog maar heel weinig terug in het openbare leven. Er zit gelukkig kennelijk geen vermarktingspotentie in. Anders waren er allang adventkaarten, adventbroden, adventchocola, en andere snuisterijen op de markt gebracht. We hebben geluk met Sinterklaas als beschermheilige ;-) Zijn verjaardag valt altijd rond de eerste adventweek en is een stuk PR gevoeliger. Althans, ik hoop voorlopig nog wel. Na de discussie hierover onlangs weet je het maar nooit.

Zo is het in deze tijd een hele uitdaging om de innerlijke mogelijkheid te zien om in de adventtijd de weg te gaan die leidt tot de geboorte van het kind, in figuurlijke zin. Zoals ik het nu zie is dit de ultieme periode voor zelfreflectie en persoonlijke ontwikkeling. De mens kan deze periode met een andere bril kijken naar bijvoorbeeld zijn ziekten, zijn angsten, of zijn verleidingen, of zoekt naar zijn eigen weg. En dat ziet er dus voor ieder mens en elk jaar weer anders uit. Net als het kerstfeest dat door ieder mens weer net anders beleefd zal worden. Je zou het kunnen zien als de mogelijkheid in ieder van ons iets nieuws geboren te laten worden;  nieuwe krachten voor het komende jaar. In de tuin gebeurt, onzichtbaar onder de grond, in feite hetzelfde; zaden liggen klaar om te ontkiemen zodra het weer warmer wordt.

Dit alles staat in schril contrast met de etalages die ons in deze tijd van het jaar tegemoet schitteren met allerlei pracht en praal. Ik heb niets tegen die glamour an sich, maar heb wel moeite met het idee dat dit voor veel mensen het enige symbool voor kerst is. En daarbij besef ik me ook dat het moeilijk is om de diepere spirituele betekenis van kerst te ervaren, als je niet het hele jaar door op die manier in de wereld staat. Als onze kerst dus niet meer is dan optutten en uitdossen en ons vol eten aan diners van vijf gangen of meer, dan is dat uitvergroot waar ons dagelijks leven ook om draait...

Dan kan ik alleen maar concluderen dat de glitter en glamour waar kerst mee omhuld wordt onze innerlijke ster van Betlehem overstraalt en dient om de geestelijke armoede te verhullen. Au. Ik heb onze adventster weer van zolder gehaald en hoop dat z'n licht onze en heel veel andere harten bereikt.

Loslaten

Mijn eigen koning worden LXXIII.

De dagen beginnen nu echt kort te worden. Nog even en we vertrekken 's ochtends in complete duisternis en komen 's avonds weer terug in het donker, alsof de dagen met licht zich in een vorige tijd afspeelden. Het heeft iets dubbels; enerzijds verlang ik weer terug naar die heerlijke lange zomerdagen, waar het leven zich veel buitenshuis afspeelde en de temperaturen een stuk aangenamer waren. Anderzijds is deze tijd van het jaar ook weer superknus; we steken de kachel weer lekker aan en we leven letterlijk dichter bij elkaar. 

Met alle jaarfeesten in deze periode, die in grote lijnen gaan over schenken en ontvangen (Michael, St Maarten, Sinterklaas, Kerstmis) word ik me ook weer meer bewust van mijn relatie met anderen; wat heb ik anderen te geven en wat mag ik ontvangen. En wie mag ik nog wat extra geven en waar loop ik op leeg. Daardoor is deze periode er ook eentje van loslaten. Eigenlijk doet de natuur ook dat ons weer mooi voor; het hele proces van verkleuring van de bladeren van zomers diepgroen naar rood, oranje en geel. Uiteindelijk blazen de herfststormen dan alles schoon en blijft de prachtige structuur van de takken over, waarin elke boom of struik ook weer een eigen signatuur heeft.

In huis zijn we ook weer aan het opruimen, een mooi parallel proces met de buitenwereld. En in mijn eigen binnenwereld is dit ook de periode van bekijken van 'de oogst' en loslaten van mijn eigen 'gele bladeren'. Dan is er straks in het nieuwe jaar letterlijk weer ruimte voor nieuwe voornemens. Dat valt soms niet mee met alle aandacht die naar buiten getrokken wordt. De gesprekken om mij heen gaan over verlanglijsten voor Sinterklaas en de diners met Kerst, buiten zie ik schreeuwende reclames en aankondigingen voor koopzondagen en iedereen heeft het in deze tijd enorm druk. Het proces van 'naar binnen gaan' wordt zo een extra uitdaging.

Wat zou er gebeuren als de bomen hun blaadjes niet meer los zouden laten? Het knopje van het nieuwe blad, wat al klaar staat om het volgende seizoen het zonlicht te gaan transformeren, zou dan geen ruimte krijgen. De boom zou uiteindelijk niet meer groeien. Het loslaten is nodig voor de groei en ontwikkeling van levende organismen. Als we ons zouden beseffen dat dit voor de mens in bepaalde zin net zo geldt, hoe zou deze periode er dan uitzien...?!

Hoe het leven je prikkelt

Mijn eigen koning worden LXXII.

Onlangs zag ik een prachtig filmpje over een jongetje dat gepest werd op school en wiens ouders steeds ruzie maakten. Ik kreeg er bijna plaatsvervangend buikpijn van, zo zielig zag dat jongetje er uit. Tot het moment dat hij met een krijtje een hinkelbaan op de grond tekent en daar op oefent. Je ziet hem kijken naar hoe de meisjes dat doen, en dan denk je: tjee, wat zielig, nu wordt hij straks nog meer gepest...Tot mijn grote verrassing was het volgende filmshot een opname van hetzelfde jongetje dat een waanzinnige act laat zien, waarbij hij die hinkelbaan raakt met handen, voeten, zijn rug, eigenlijk zijn hele lichaam, als een soort breakdancing. In het laatste stukje film zie je dat hij dan bewonderaars krijgt.

Ik vind dit zo'n mooi voorbeeld van het benutten van mogelijkheden, zelfs als de omstandigheden het tegendeel lijken uit te stralen. Sterker nog, ik denk dat grootse prestaties zelfs vaak juist op een vergelijkbare manier getriggerd worden. Dit wordt mede ingegeven door een lijstje dat ik ergens zag met namen van beroemdheden, met al hun 'gebreken' of 'hopeloze starts' , waaronder Walt Disney, Churchill, Graham Bell en Einstein, die zonder uitzondering allemaal leerproblemen hadden in hun jeugd, en door 'het systeem' als 'ongeschikt' werden bestempeld...

Kennelijk is de interactie van de mens en zijn omgeving van wezenlijk belang voor zijn verdere ontwikkeling. Mandela is daar natuurlijk ook zo'n prachtig voorbeeld van. Hoeveel mensen zouden er in zijn geval niet bij de pakken gaan neerzitten en alle hoop laten varen? Het getuigt van een enorme kracht om er dan juist sterker uit te komen. Hoe vaak lees je ook niet dat mensen een belangrijke switch in hun leven maken, naar aanleiding van een moeilijke gebeurtenis (ziekte, echtscheiding, etc). Kennelijk is zo'n life changing event in staat om bepaalde sluiers, maskers, schilden, of hoe je het ook maar wilt noemen, weg te laten vallen, zodat de mens zichzelf kan zien, of kan ervaren, in de volheid van zijn echte kracht.

Wat is het dan dat sommige mensen in staat zijn deze transformatie te laten plaats vinden? Met andere woorden: hoe kom je bij je intrinsieke kracht? Als we dat weten, hoeven we misschien ook de katalyse van moeilijke omstandigheden niet meer te gebruiken. Ik denk dat dit niet zomaar een trucje is, maar een heuse scholingsweg, oefenweg. De één doorloopt hem langzaam, de ander - al dan niet door de omstandigheden gedwongen of getriggerd- snel, en sommigen doorlopen hem misschien wel niet. Deze 'levenskunst' valt in geen enkel boek te beschrijven, omdat het voor iedereen uniek is. Elk mens heeft zijn eigen specifieke omstandigheden, gecombineerd met zijn eigen talenten, krachten. De truc is, om daar je eigen chemie in te leren bedrijven. Dat dit niet zonder slag of stoot gaat, zal duidelijk zijn. En dat die slagen en stoten juist een heel belangrijk onderdeel kunnen vormen van het gehele proces, is misschien een pleister op de wonde...

Het nieuwe feminisme

Mijn eigen koning worden LXXI.

Al scrollend door het nieuws, viel mijn blik op de rechtszaak over Heleen Mees. Met name dat het zou gaan om stalking van een Brits-Nederlandse econoom; duizend e-mails, waaronder dreigmails en erotische foto's. De naam Heleen Mees zei me niet zo heel veel, en ik verwachtte een stereotype verhaal van een stagiaire of een interieurverzorgster. Toch benieuwd naar de mens achter dit persoonlijke drama, las ik verder en googlede verder op haar naam. Ik stuitte op info uit Wikipedia en een goed interview met haar in Vrij Nederland van 2009, waardoor me veel duidelijk werd.

Tot mijn grote verrassing blijkt deze econoom en publicist over een uitgebreid CV te beschikken, zowel qua vakinhoud als qua schrijven voor gerenommeerde tijdschriften. Wat me intrigeert is dat ze wordt beschouwd als de aanjager van de derde feministische golf. Ze is sterk voorstander van vrouwen aan de top en ziet daarvoor als voorwaarde dat vrouwen ook 50+ uren per week werken. Vrouwen die dit niet doen vindt ze eigenlijk maar waardeloos, lui zelfs. Een uitspraak van haar is: "Hoogopgeleide vrouwen die geen volwaardige carrière nastreven, verkwisten niet alleen hun eigen kapitaal - en doen zo zichzelf en de samenleving tekort - ze verkwanselen ook de positie van andere vrouwen, inclusief die van hun dochters en dochters' dochters.' Mees' missie: meer vrouwen in topbanen." Toch brengt dit haar nog niet genoeg, want volgens het interview is ze op zoek naar grotere vervulling en zou ze het liefst trouwen en kinderen krijgen.

Ik laat me niet (meer) snel op de kast jagen, maar zo'n vrouw maakt kennelijk wat in me los, anders zou ik niet zo doorgraven in dit onderwerp. Het participeren van vrouwen aan de arbeidsmarkt is ook een thema in mijn leven. Mijn moeder koos er destijds voor om altijd thuis te zijn als wij, mijn zusjes en ik, soms hongerig, vermoeid of natgeregend, uit school kwamen. Er was tijd voor een kop thee en een luisterend oor. In die tijd, medio jaren 80, moest Heleen haar verhalen op andere manieren en momenten met haar moeder delen. Als ze ze al deelde met haar moeder, of haar vader. De trieste ontwikkeling naar stalkgedrag doet vermoeden dat er in haar jeugd bindingsproblematiek is ontstaan.

Ikzelf heb gekozen voor een parttime baan, ondanks mijn functie als specialist en afdelingshoofd. Dit was zeker geen automatisme (itt wat Mees stelt, dat we onze rolmodellen nadoen, en geen keuzevrijheid hebben); veel collega's vragen zich -terecht- af hoe ik dat combineer, zo'n baan met een druk gezin met jonge kinderen. Als ik eerlijk ben, is dat ook eigenlijk geen doen, en wil ik gewoon 'van twee walletjes' mee eten: de inspiratie door een uitdagende baan, en het idee dat ik als moeder ook voldoende meekrijg van (en meedoe aan) het opgroeien van mijn kinderen. Ik heb enorm geluk met een man die heel veel thuis doet, en een bijzonder fijn samenwerkend team op mijn werk. Toch leef ik vaak met het gevoel op beide fronten net tekort te schieten. Daar raakt mevrouw Mees mij dus op een tere plek. En het is een spagaat waar veel werkende hoog opgeleide moeders zich in bevinden. Het is een continu zoeken naar balans tussen de twee werelden van werk en thuis.

Een tijdje geleden had ik hier een mooi gesprek over met een vriendin, die coach is met specialisatie op dit gebied, Marije van Duijne Strobosch (M energie). Zij was toen bezig een mooi, gratis, e-book hierover te schrijven ('7 inspirerende vragen voor ambitieuze vrouwen'). Ik hoorde mezelf vertellen dat ik nooit anders zou kunnen dan het combineren van deze twee rollen; alleen moederen zou ik niet kunnen, ik zou de intellectuele prikkeling te veel missen en het contact met collega's. Alleen werken zou ik ook niet willen, omdat ik dan  (o.a.) de relativering die het gezin mij biedt mis, plus het bijzondere van het mogen begeleiden van mijn kinderen, mensen-in-wording. Dus ben ik 'veroordeeld' tot het continu zoeken en bijsturen naar het midden tussen deze twee uitersten. De inspanning die dat kost heeft als mooi bijkomend resultaat dat ik vervulling kan ervaren. 

Hiermee wil ik niet zeggen dat dat voor iedere vrouw de oplossing zou zijn. Anders dan Heleen Mees, laat ik iedereen graag zijn of haar eigen keuze. We leven in een wereld waar iedereen geprikkeld wordt om dat individuele stuk op te pakken; ieder mens heeft z'n eigen 'levens-chemie'! Misschien moet ik mezelf maar gaan profileren als "aanjager van de 4e feministische golf": het streven van de vrouw om haar eigen 'chemie' te bedrijven, door persoonlijk leiderschap verworven gebruik van de vrouwelijke kwaliteiten, in samenhang met -en aangevuld door- de mensen, de wereld, om haar heen!

Zelforganisatie of zelfbewustzijn?

Mijn eigen koning worden LXX.

Vorige week zat ik in de auto, toen opeens mijn blik werd getroffen door een enorme zwerm vogels. Ze trokken in een sierlijke golvende beweging door de lucht, alsof ze een onzichtbaar schilderij aan het maken waren. Helaas was ik de bestuurder, anders had ik graag nog lang naar dit prachtige fenomeen gekeken. Ik moest het doen met dat ene mooie beeld en mijn herinnering. En een terugkerende vraag drong zich op: hoe doen vogels dit; wie of wat bepaalt de richting, waarom botsen ze niet?

En onwillekeurig trok ik dit verschijnsel door naar de manier waarop wij mensen ons in een groep bewegen; dat gaat toch een stuk minder vloeiend...Als we hetzelfde doel hebben (bijvoorbeeld een nieuwjaarsduik) dan lijkt het nog ergens op. Maar als dat doel onbekend is, is er al gauw een leider nodig. En dat geldt ook voor een reisgezelschap met die ene persoon met een belachelijke paraplu.

Hoe zit dat dan met die harmonieuze zwermen? Er is jaren onderzoek naar gedaan door Charlotte Hemelrijk (what's in a name) van de universiteit in Groningen. Zij beschreef in 2011 in het wetenschappelijke tijdschrift Plos ONE een aantal oorzaken voor variaties in de vormen van spreeuwenzwermen, met een computermodel. Een relatief lage variatie in snelheid, de grote aantallen, het kleine aantal interacties en het maken van bochten zijn allemaal factoren die de vorm van een zwerm bepalen. Haar vraag was verder of zelforganisatie alles verklaart.

Wikipedia is ook altijd een dankbare bron, die mij leert dat het 'zwermen' emergent gedrag betreft, dat voortvloeit uit simpele regels, die door individuen (vogels in dit geval) gevolgd worden, waarbij geen centrale coördinatie komt kijken. Geen vogel met een paraplu in hun midden dus ;-) Ondanks het gebrek aan centrale besluitvorming, ontstaat complex gedrag, zoals dat in optima forma te zien is in mierenkolonies. 

Wat is het dan dat vogels hebben, en wij niet? Een radarsysteem? Of is het iets dat wij juist wel hebben, en vogels niet, waardoor wij mensen geen zwerm (kudde, in ons geval van lopende zoogdieren) kunnen vormen; onze eigen bewustzijn?! Ik vermoed dat laatste. Op het moment dat wij ons eigen bewustzijn verlagen, bijvoorbeeld door alcohol en/of afgestompt door muziek, kunnen wij ons prima als kuddedieren gedragen. 

Het is ons echter als mensen gegeven om als individuen met bewustzijn keuzes te maken. Daarmee zijn we ons groepsgedrag kwijt geraakt. En dat is niet altijd even makkelijk en fijn. Vandaar dat we soms (al dan niet tijdelijk) weer terugvallen met externe hulp, of door aangeleerd kuddegedrag. Ik denk dat het een uitdaging is om die (voor ons nodige) groepsvorming op een andere manier vorm te geven; de groep, bestaande uit individuen, die zich vanuit hun eigen bewustzijn aansluiten bij de idealen, de normen en de waarden van de groep. Dus is het kennelijk toch niet voor niets dat 2012 door de VN was uitgeroepen tot het jaar van de coöperatie. Wat een zwerm vogels al niet voor inzichten oplevert.

Septemberhectiek

Mijn eigen koning worden LXIX.

De afgelopen weken heb ik mijn tijd zoveel besteed aan andere dingen dan blogs schrijven, dat ik er een beetje onrustig van werd. Ik begon te twijfelen aan mijn doorzettingsvermogen, of nee, meer eigenlijk aan mijn voornemen. Wilde ik blogs schrijven omdat ik me dat had voorgenomen, of vanuit een innerlijke behoefte? En als nu blijkt dat ik minder blogs schrijf dan voorheen, komt dat dan doordat de innerlijke behoefte is afgenomen, of omdat er nog meer behoeftes vervuld moeten worden? Bijvoorbeeld de enorme behoefte aan slaap, die ik de laatste week had.

September is altijd een hectische tijd voor mij. Het is de rust van de zomervakantie, waarin dan allerlei nieuwe impulsen ontstaan. Daar ga ik dan na de vakantie mee aan de slag, samen met al het andere wat gewoon vrolijk doorgaat. Sinds mijn huidige baan zit daar dan ook de begrotingscyclus en de jaarplanprocedure nog lekker doorheen. Als dan in september de dagen serieus beginnen te korten en de eerste herfststormen en neerslag weer aantreden, en ik op mijn tandvlees loop, vraag ik me weleens af waarom ik ook al weer al die nieuwe impulsen wilde volgen. 

Gelukkig is de herfstvakantie dan al weer in zicht, als een dankbare adempauze. Het is als het ware de kunst van het midden zoeken: tussen alle verlokkingen van het leven door de juiste keuzes maken. Een avond doorzakken, een middag bramen plukken, hard werken om een verslag af te krijgen, het huis op orde houden, de kinderen voldoende aandacht geven, lekker bijpraten met vrienden, misschien ook nog af en toe sporten en dan nog 100 andere dingen die ik al dan niet graag doe, dan wel die -volgens mij- gedaan moeten worden. Mocht dit als een klaagzang klinken; niets is minder waar. Ik houd van dynamiek, afwisseling en vernieuwing. Soms gebeurt dit uit eigen initiatief en vaak ook vanwege onverwachte omstandigheden. 

Waarom kan de ene mens dit als prettig ervaren, terwijl de ander er niet aan moet denken? En waarom gaat mij dit negen van de tien keer ook goed af, maar kan ik me dan opeens een tijdje heel moe voelen? Ik zie het voor me als een knopje in mijn hoofd, of een bepaalde bril die ik opzet, wat bepaalt hoe ik er naar kijk en hoe ik het ervaar. Maar ja, soms weet ik dat knopje of die bril gewoon even niet te vinden. Het mooiste voorbeeld hiervan vind ik het verhaal van twee zoons van een drugsverslaafde en aan lager wal geraakte vader. De ene zoon is zeer fortuinlijk en goed terecht gekomen. De ander is het zelfde pad gegaan als zijn vader. Aan beide zonen wordt onafhankelijk van elkaar de vraag gesteld hoe het komt dat ze zo geworden zijn. Ze geven beide hetzelfde antwoord: "ja, vind je het gek, met zo' n vader....!".

Misschien helpt de volgende overweging om met de omstandigheden om te gaan (met dank aan mijn vriendin José):

Eenzaam maar niet alleen

Mijn eigen koning worden LXVIII.

Het weekend is voor mij altijd een welkome afwisseling in de routine van de door de weekse dagen. Twee dagen waarin wel de nodige activiteiten plaats vinden, maar vaak volgens een heerlijk los en ad hoc principe; echt even uitademen dus. Zo zat ik gistermorgen met een heerlijke kop koffie een interview te lezen met Paul Mackay, mede-oprichter van Triodos Bank. Centrale vraag in dit gesprek was hoe we kunnen omgaan met sociale vraagstukken van deze tijd. Koren op de molen van mijn speciale interesse voor chemie (in en) tussen mensen!

De kern van het verhaal is het gegeven dat de mens by nature niet meer bij een groep wil horen; we zijn ons zelfstandig aan het ontwikkelen. Door deze individualisatie ontstaat ook een gevoel van afgescheiden zijn, van eenzaamheid. Ik denk dat dit een heel herkenbaar fenomeen is. Paul Mackay noemt daarbij de uitspraak van koningin Wilhelmina 'ik ben eenzaam, maar niet alleen'; ik heb afstand, maar ben niet alleen. En waar die schijnbare paradox door wordt veroorzaakt, is het feit dat we by culture ons bewustzijn kunnen ontwikkelen. Het besef krijgen dat wij afstand nemen van de wereld om ons heen, maar dat we tegelijkertijd ook onderdeel zijn van die wereld, die wereld drukt zich ook in ons uit. Eigenlijk is dit precies wat ik schreef in een eerdere blog (Spiegel, 7 mei 2013).

Dan is de vraag of we in staat zijn een zodanige balans te vinden, dat we de eenzaamheid die we voelen niet wegdrukken, of vluchten in allerlei afhankelijkheden. Eenzaamheid voelen is nu eenmaal niet leuk, maar is wel een teken dat je meer je eigen individualiteit opzoekt. Elk nadeel heeft zijn voordeel...Als ik die eenzaamheid niet wil voelen en alle vrije momenten vol plan met sociale activiteiten, of zit te facebooken (ik moet bekennen dat dat een hele grote verleider is!), dan ontneem ik me zelf wellicht een ontwikkelmogelijkheid. 

Maar hoe vaak zijn we in staat dit zo bewust bij onszelf waar te nemen? Hoe moeilijk is het om even afstand van jezelf te nemen, en in de spreekwoordelijke helikopter te stappen. In feite draai je je blikveld dan om: in plaats van je af te scheiden van de wereld, stap jij nu even in de wereld, om naar jezelf te kijken. Dat is een hele uitdaging! Maar het kan heel behulpzaam zijn in je relatie met jezelf, en je contacten met anderen. Als je even een baaldag hebt en je bent in staat met compassie naar dat balende ellendig hoopje mens te kijken, dan geef je jezelf de kans om dat balen te gebruiken. Te gebruiken om een bredere blik op jezelf te ontwikkelen, in plaats van het vaak eenzijdige plaatje dat we van onszelf hebben gemaakt.

Ik voel mijn hersens bij wijze van spreken kraken als ik dit opschrijf. Het vergt ook de nodige inspanning om een dergelijke dynamische wisselwerking tussen mezelf en de wereld vorm te geven. Gelukkig mag en kan ik zelf kiezen wanneer ik dit doe, geen strak schema, geen vaste agenda, ik bepaal het lekker helemaal zelf!

Droomboek

Mijn eigen koning worden LXVII.

Hij is er, het droomboek voor de koning; 6500 mensen hebben bijgedragen aan inspiratie voor onze koning. Ik heb het even gemist dat je daarvoor een inzending kon doen, anders had ik vast wat van mijn inspiratie gedeeld. Gelukkig staan er een heleboel mooie dromen in, die ik ook deel. Bijvoorbeeld de droom van Pierre Wind, die pleit voor voedingslessen op alle basisscholen. Hij wil bewustzijn brengen over de noodzaak van goede voeding en beweging. Mijn droom daarin gaat nog veel verder, maar alle lange wegen beginnen met een eerste stap.

Bijna honderd pagina's gevuld met prachtige ideeën. Hier zou een mooi meerjaren beleidsplan voor Willem Alexander kunnen liggen, ware het niet dat de koning heden ten dage niet heel veel meer in de melk te brokkelen heeft. Het koningschap anno nu in Nederland heeft eigenlijk alleen nog een protocollaire functie.

Of is onze koning toch meer dan dat? Moeten we even de ratio en alle politieke partijen die het koningshuis willen afschaffen overstijgen en proberen te voelen wat een koning betekent voor een land, voor de mensen die er wonen? De rol en functie van een koning ligt namelijk meer onderhuids. Paul Schnabel, oud-directeur van het Sociaal Cultureel Planbueau, sluit het boek daar heel mooi mee af, door te stellen dat de koning het symbool is van de onderlinge verbondenheid van Nederlanders. Willem-Alexander gaf zelf ook al aan op de dag van zijn inhuldiging, te willen aanmoedigen en verbinden.

De koning dus als rolmodel voor het eigen koningschap, het thema ook van mijn blogs. Hij moedigt de mensen aan om zich te verbinden. Verbinding met jezelf en met de ander. We zijn tenslotte allemaal uniek en samen deel van een groter geheel. Alleen daarom al ben ik een fan van het koningshuis. Ze hebben geen makkelijke taak, maar wel een hele bijzondere, en belangrijke.

Er doet zich wat dat betreft een grappige paradox voor in dit prachtige droomboek, wat heel zwart-wit wordt weergegeven in de volgende uitspraak:

Everyone thinks of changing the world

But no one thinks of changing himself

Leo Tolstoy

De ideale wereld

Mijn eigen koning worden LXVI.

Ken je dat? Je krijgt een parkeerbon, omdat je 10 minuten zonder parkeerschijf stond, en je baalt er enorm van. Je struikelt over een paar skeelers in de gang. Je brandt je vingers bij het aansteken van die leuke buitenlantaarn. Je auto heeft net een dure grote beurt gehad en twee maanden later begeeft de startmotor het....als je net 40 kilometer van huis bent en je haast hebt. Je denkt dat je bent afgevallen, maar de weegschaal vertelt het tegenovergestelde. Dag in, dag uit overkomen ons dingen, die we niet leuk vinden, die we liever anders hadden gehad. In de ideale wereld...

Iedereen heeft voor zichzelf wel een idee over hoe die ideale wereld eruit zou zien. Ook ik! Maar, heb je er wel eens over nagedacht of jouw ideale wereld bijvoorbeeld wel past bij die van je lief, of van je kinderen, of van je baas, of van je buren, van alle mensen waar je wel eens wat mee van doen hebt eigenlijk?? Ik durf te wedden dat het een onmogelijke situatie is om al die door onszelf geschapen ideale werelden tegelijk te laten bestaan, zonder dat het inbreuk doet op de ideale wereld van een ander. Denk maar eens aan de ideale wereld van een oliebaron, en die van een milieuactivist. Dat bedoel ik.

Eerder deze week wandelde ik met een vriendin en zaten we even 'in de helikopter', met een blik op onze levens. Het zal niet verbazen dat ook wij constateerden dat er dingen gebeuren die we liever anders hadden. Maar al pratend en beschouwend, kwamen we ook tot een conclusie. Een groot aantal van die ongewenste gebeurtenissen heeft ons bewust gemaakt van onze tekortkomingen, maar ook van onze kwaliteiten. En vaak biedt zoiets de kans om anders naar het leven te kijken, er anders in te staan. Wie zouden we zijn geweest zonder al die uitdagingen?! Je wint toch ook geen olympisch goud zonder flink te trainen?

Andersom gedacht: we bevinden ons dus al in de ideale wereld; een leerschool voor alles wat we nodig hebben om te leren in dit leven. Het is even wennen om er zo naar te kijken. En het betekent ook niet dat we voortaan geen wensen meer mogen of hoeven hebben. Het betekent dat we eerder tevreden kunnen zijn, onze doelen liggen dichterbij. Onbewust dachten we namelijk dat de ideale wereld een utopie was. Dan ligt de lat onmogelijk hoog en dat komt soms de motivatie niet ten goede. Als je beseft dat de ideale wereld hier en nu is, en het min of meer een definitiekwestie is (of niet meer naar je ego luisteren, zo je wilt) kun je evengoed nog steeds streven naar scholing voor alle kinderen, gezonde voeding, een beter milieu, en ga zo maar door. Dan is elk stapje goed en niet pas als het einddoel (n)ooit bereikt wordt. Ideaal toch?!

Eenheidsworst

Mijn eigen koning worden LXV.

'It is no measure of health to be well adjusted to a profoundly sick society'  Jiddu Krishnamurti

Een uitspraak naar mijn hart; als je afwijkt van wat men normaal vindt, word je al gauw met scheve ogen aangekeken. Maar wie bepaalt de norm, wat vinden we normaal? We vinden het normaal dat kinderen vanaf hun vierde met toetsen worden geconfronteerd. Dat ze dan ook actief kennis moeten gaan verwerven. Dat kinderen van tien jaar de hele middag achter smartphones en tablets zitten, in plaats van lekker buiten te spelen. Dat kinderen elke dag frisdrank drinken. Dat plofkippen uberhaupt bestaan. Dat we niet precies weten wat er allemaal in ons voedsel zit en waar het vandaan komt. Dat onze kinderen bijna standaard een beugel krijgen, zodat iedereen hetzelfde rijtje tanden krijgt....ik kan zo nog wel even doorgaan, helaas. Wat ik met bovenstaande bedoel te zeggen, is al veel eerder door Aldous Huxley op een iets andere manier verwoord:

The real hopeless victims of mental illness are to be found among those who appear to be most normal…

They are normal not in what may be called the absolute sense of the word; they are normal only in relation to a profoundly abnormal society.

Their perfect adjustment to that abnormal society is a measure of their mental sickness.

These millions of abnormally normal people, living without fuss in a society to which, if they were fully human beings, they ought not to be adjusted.

Aldous Huxley

Ofwel: het is eigenlijk niet normaal om zonder problemen, totaal aangepast in de huidige maatschappij te leven. Deze schrijver leefde nota bene een eeuw geleden (1894-1963), maar was met onder anderen zijn boek "Brave new world" een echte visionair.

Wat is dat toch, dat we ons allemaal proberen te richten naar één norm? We zijn als mensen niet voor niets als unieke, denkende, zelfbewuste wezens geschapen. We brengen deze kwaliteit, dit talent, om zeep door ons als een stel kuddedieren achter elkaar te verschuilen. Zijn we als mensheid en masse in onze puberteit blijven hangen? Het is ook vreselijk eng om af te wijken van de rest. Gelukkig zijn er mensen die de moed opbrengen of hebben gebracht om dat wel te doen. Denk aan Ghandi, Mandela, Martin Luther King. Of, veel langer geleden, Pythagoras, Aristoteles en Copernicus, die alledrie beweerden dat de aarde rond was....Maar natuurlijk zijn er ook minder bekende voorbeelden uit onze eigen vaderlandse geschiedenis. En niet te vergeten de mensen die bij ons in de buurt wonen, waarvan we dit niet weten.

Dus, de volgende keer als we iemand zien waarvan we denken dat er een draadje los is: nog eens een keer extra goed kijken, met bovenstaande in ons achterhoofd. En andersom natuurlijk ook gewoon maar af en toe eens stil staan bij alle aangepaste medemensen :-)

Waar stem je op af?

Mijn eigen koning worden LXIV.

Het valt mij op dat het kennelijk makkelijker is om met andere mensen te praten over negatieve gebeurtenissen, dan over positieve. Hoe vaak begint er niet iemand een gesprek over iets dramatisch, wat dan weer leidt tot een verhaal over een andere verschrikkelijke gebeurtenis. En voor je er erg in hebt zit je midden in allerlei rampverhalen. Heel herkenbaar, denk ik, en vermoedelijk ook meer bij vrouwen dan bij mannen. Je moet eens opletten wat er dan gebeurt, met je eigen energie en de sfeer in de groep waarin je je bevindt.

Dat houdt me al tijden bezig en ik zie het ook terug in kranten en journaals; vrijwel alle nieuws betreft iets verdrietigs, iets zorgwekkends, of iets negatiefs. Waarom doen we dat op zo'n brede schaal? Is dat een stiekeme hang naar slachtofferschap, of een zucht naar drama? Of valt onze eigen situatie dan uiteindelijk juist wel mee en geeft het ons een reden om weer zelfvoldaan naar eigen huis en haard terug te keren? Ik ben geen psycholoog, maar ik krijg de neiging daar eens wat over op te zoeken.

Zijn we ons dan wel bewust van het gegeven dat iets wat je aandacht geeft, groeit?! Dus, alleen maar focussen op negativiteit, geeft....nog meer negativiteit. En dat is dan nog los van het feit dat het soms ook maar net is hoe je er tegen aan kijkt (zie mijn eerdere blog " wat is pech en wat is geluk"); je kunt er soms over twisten of iets dramatisch toch eigenlijk nodig was om uiteindelijk iets moois te bereiken. Voorbeelden te over.

Moet je dan gewoon alle negativiteit de rug toe keren? Nee, natuurlijk niet! Ik denk meer aan het je bewust worden van processen die zich afspelen. Dus dat je in een gesprek merkt als er een negatieve spiraal ontstaat. En dat je je dan beseft dat je daar in mee kan gaan en je voelt wat dat met je doet. Dan kun je er alsnog voor kiezen om de energie om te draaien, door een relativerende opmerking te maken, een doos humor open te trekken, of met creativiteit met de situatie om te gaan. Lastig soms, maar ik houd wel van een experimentje :-)

Ik denk dat het belangrijkste is, dat we ons niet laten meesleuren in de maalstroom van negativiteit, die om ons heen wordt uitgezonden. Na het doorleven van het effect van bepaalde gebeurtenissen op jouw gevoel, kun je iets vaak (uiteindelijk) in een veel breder perspectief plaatsen. Het is crisis? Als geld het belangrijkste op deze wereld is, misschien wel. Maar als we een andere indicator nemen, bijvoorbeeld de groei van het aantal mensen dat nu Mindfulness beoefent, dan geeft dat een heel ander beeld. Een kwestie van goed afstemmen van je 'ontvanger'?

Zaadjes

Mijn eigen koning worden LXIII.

Wat gaat de zomer weer snel voorbij: de eerste zonnebloemen hebben alweer de karakteristieke pitjes, kenmerkend voor een volgende fase in de levenscyclus van deze plant. En ook deze met zaden gevulde bloemen zijn erg decoratief en fotogeniek; ik moest er vandaag gewoon een foto van maken. De ongelofelijk symmetrische patronen waarmee de pitjes gerangschikt zijn, ik blijf me erover verbazen. En als je je beseft wat er gebeurt als alle zaden van al die zonnebloemen ooit weer zonnebloem zouden worden....

Dat besef bracht me bij een herinnering aan een zaaiactie van jaren terug. Ik had het plan om tomaten te gaan kweken, in een paar langwerpige plantebakken. De geplante zaadjes groeiden voorspoedig, al snel had ik bakken overvloedig gevuld met tomatenplantjes. Ik had ooit ergens wel van spenen gehoord, maar dacht dat dat niet hoefde, de planten konden toch best gezellig dicht op elkaar staan? Dan hoefde ik ze ook niet op te binden, steun hadden ze aan elkaar. Helaas, er kwamen van die vier bakken met tomatenplantjes maar 4 tomaten dat jaar....

De natuur heeft niet voor niets een ruime 'veiligheidsmarge' ingebouwd: niet al het kikkerdril wordt kikker, niet alle paardebloemzaadjes worden paardebloem (hoewel, soms zie ik gele weiden die het tegendeel lijken te bewijzen), en niet alle eikeltjes worden eik. En stel je voor dat al het sperma in staat zou zijn alle eicellen te bevruchten.... Gelukkig is dit alles fysiek gewoon onmogelijk. Het wordt dus spannend als we ons als mens in dit mooie systeem gaan mengen, wat we al sinds oudsher doen natuurlijk, al dan niet met het besef wat we aan het doen zijn. Recent voorbeeld van hoe ver we daarin gaan is het Monsantoverhaal.

Uit bovenstaande blijkt al dat ik een fascinatie voor zaden heb. Het is bijzonder om te zien dat ze er in alle mogelijke soorten en maten zijn, en dat de vorm vaak helemaal niets zegt over wat er uit groeit. Eigenlijk is dat vergelijkbaar met de zaden die wij als mensen in ons dragen, in de vorm van gedachten en ideeën; allemaal mogelijke kiempjes voor de toekomst. Ook dat vind ik enorm intrigerend. Hoe ga je als mens met die kiempjes om? Geef je ze allemaal aandacht, dan word je waarschijnlijk knettergek. Hoe beslis je dan welk zaadje, welke gedachte, welk idee je aandacht geeft, en laat je dat bepalen door je ego, of door je werkelijke 'ik'....hoe bewust doe je dat?! We zijn als mens in potentie zo krachtig!

Volgens mij is het een subtiele afstemming tussen hemel en aarde: we zijn als mens in feite de aarde waarin de zaden van de hemel kunnen kiemen en tot bloei kunnen komen door wat wij er mee doen. Als je het zo beziet hebben we een moeilijke, verantwoordelijke, maar prachtige taak. Maar, als we eenmaal kiezen voor het koesteren van een zaadje, dan is het toch weer een geruststellende gedachte om het volgende te beseffen:

De hele vrucht is al aanwezig in het zaad
Tertullianus

Zonnebloem

Mijn eigen koning worden LXII.

Terwijl de dagen alweer korten, duidelijk te merken aan de frisse temperatuur als ik 's ochtends op de fiets stap, doet de natuur er nog een schepje boven op, lijkt het. Het is de tijd van de uitbundige bloemen: dahlia's, gele en rode zonnehoed, lavendel, salie, Chinese roos, en vooral van mijn favoriet: de zonnebloem. Om te compenseren dat ze niet in onze tuin groeien, staan er in huis diverse vazen gevuld met die heerlijke gele vreugdebrengers. Ik kan er echt geen genoeg van krijgen, de kleur, de geur, de vorm; elke bloem is weer anders, en er valt zoveel aan te ontdekken.

Mijn liefde voor de zonnebloem dateert al van heel lang geleden, toen ik nog klein was en wij de zomervakanties in la douce France doorbrachten en we steevast op onze route naar het zuiden langs onafzienbare velden met zonnebloemen reden. Elke keer was het weer spannend om te zien of de mooie bloemhoofden naar ons gekeerd waren. Eens namen we zo'n bloemhoofd mee op de hoedenplank terug naar Nederland. Dat bleek geen succes; het bleek een exemplaar te zijn met een verborgen hoeveelheid vocht, wat bleek toen de stank van de schimmel niet meer te harden was...

Maar zelfs zo'n ervaring bracht mij niet van mijn adoratie af. Ik blijf het bijzonder vinden hoe uit zo'n klein zaadje eerst een fragiel kiempje ontstaat, en hoe dat vervolgens uit kan groeien tot zo'n ongelofelijk krachtige stengel, met z'n grote bladeren, en dan die kroon op het werk, die diepgele bloem, met dat mysterieuze hart. Zonnebloemolie en zonnebloempitjes zijn dan ook een vast onderdeel van ons menu, dat zal duidelijk zijn.

Voor mij is de zomer pas compleet als ik de eerste zonnebloemen heb gespot. Daarom trof het mij dat zoonlief één dezer dagen aankwam met een afgeknakte knop. Ik heb deze een ereplekje gegeven, goed vertroeteld en tot mijn grote vreugde liet de bloem haar verborgen pracht weldra zien. Dit alles riep bij mij de analogie op met sommige mensen of kinderen, die door welke reden dan ook hun knop gesloten hebben gehouden, en wachten tot de omstandigheden goed zijn om zich te tonen. Soms komt die omstandigheid, (bijvoorbeeld veiligheid) niet, of te laat, en verdorren ze in de knop. Maar als het wel lukt, dan kan er wel eens iets heel moois te voorschijn komen....En wat is het dan mooi dat je als medemens mag meehelpen of toekijken hoe zo iets zich voltrekt; eigenlijk zijn we dan een soort zonnebloem in het grote geheel van zonnebloemen, die elkaar samen dragen.

Wil je? Of niet?!

Mijn eigen koning worden LXI.

Laatst kwam ik weer een mooie uitspraak tegen: "Wie wil zoekt mogelijkheden, wie niet wil zoekt een reden". In eerste instantie herkende ik dat als de splitsing die ontstaat als in een gesprek de ene mens iets wil, wat de ander pertinent niet wil. Stel, je wilt een hond, maar je lief ziet dat niet zitten. Jij zoekt dan naar allerlei manieren waardoor dat wel gaat lukken; "ik kan hem tussen de middag wel uitlaten, dan rijd ik gewoon even op en neer naar huis". Terwijl je lief wijst op de katten die er al zijn, de tuin die dan ongetwijfeld omgewoeld gaat worden, het gedoe met oppas zoeken in alle vakanties, etc. Het wordt dan bijna een soort debate-wedstrijd, waarbij de één de ander probeert te overtuigen.

De overwinning die daar al dan niet uit voortvloeit heeft in mijn ogen trouwens maar beperkte waarde; stel de hond komt er, en hij plast de eerste week in elke hoek van de kamer. Wat gebeurt er dan: juist! Je lief wijst je fijntjes op het feit dat hij toch had gezegd waarom er vooral geen hond moest komen. Waarschijnlijk met de nodige triomf in zijn stem. Tja, is er dan wel een winnaar? Herkenbaar?

Maar natuurlijk gaat het niet om winnen en verliezen in relaties. Het gaat er om hoe je samen een twee-eenheid kunt vormen, terwijl ieder zich zelf kan blijven.  En hoe weet je of je jezelf bent, zodat je het kunt blijven?! Hoe weet je of dat wat jij wilt, ook datgene is wat je echt wilt? Ik besef me dat dit heel cryptisch klinkt. Het is volgens mij ook één van de moeilijkste 'bijwerkingen' (of noem het opdracht) van het mens zijn; dat je onderscheid leert maken tussen dat wat echt bij jou hoort, en dat wat er in de loop van de tijd door je opvoeding en de door jou aangelegde patronen bij is gekomen, wat eigenlijk niet echt bij jou hoort. Je immuunsysteem en je darmen zijn daar (meestal) meesters in...

Los van het feit of dat onderscheid maken op een gegeven moment redelijk lukt, zijn er momenten dat je iets niet of wel wilt. Daarin ligt voor iedereen de balans anders; focus je op alles dat je niet wilt, dan ben je dus continu bezig met redenen te verzinnen waarom iets niet kan. Focus je je alleen op dat wat je wilt, dan is je leven gevuld met het vinden van mogelijkheden, manieren om te zorgen dat datgene wat je wilt ook lukt. Probeer het verschil in energie tussen deze twee uitersten maar eens te voelen...En ik denk zelfs, dat als datgene wat je wilt, ook echt bij jou past, de energiekick die je daarvan krijgt, des te groter is! Wie wil dat nou niet?!

Levensdoelen

Mijn eigen koning worden LX.

Een paar dagen geleden kwam ik ergens op internet een prachtige uitspraak van een filosoof tegen over een denkspiraal waarin ik ook weleens beland. Ik dacht dat ik de site ergens had gebookmarked, maar na twee avonden zoeken geef ik het op. Kennelijk moet ik het echt zelf gaan formuleren...

Als ik de uitspraak vertaal naar mijn interpretatie, gaat het er om dat veel mensen bewust bezig zijn met hun gezondheid. Voor de één is dat omdat hij ziek is en beter wil worden, of wil voorkomen dat hij nog zieker wordt. De ander is gezond en wil dat graag zo houden. Nou is het begrip gezondheid heel breed op te vatten; dat omvat eetgedrag, slaapgedrag, drinkgedrag, hoeveelheid beweging, hoeveelheid stress, psychische gezondheid, leefomgeving, etc etc. Daar kunnen we echt heel intensief mee bezig zijn. Al dan niet dankzij al onze inspanningen zijn -of blijven- we heel gezond. En dan?

In feite hebben we dan 'tijd over': onze gezondheid wordt niet direct bedreigd. Het zou zelfs kunnen betekenen dat we dan dus langer leven. En wat doen veel mensen dan? Dan gaan ze op zoek naar een 'leuke invulling' daarvan. Maar dat kost vaak geld. Gevolg is dat mensen dan harder of meer gaan werken. Zo komen we dan weer in het volgende patroon terecht, met een nieuw doel. Gezondheid was namelijk het eerste doel, het tweede is geld. En wanneer hebben we voldoende geld? Wanneer is dat doel bereikt? Wordt het ooit bereikt? En dan? En zo kunnen we in een groot aantal patronen verwikkeld raken.

Daarbij is het vaak zo dat deze patronen door elkaar heen lopen, continu, of af en toe...Wat ik hiermee wil zeggen, is dat het heel makkelijk voor te stellen is, dat het al een levenstaak op zich is, om de doelen die samenhangen met de patronen te volbrengen. De hamvraag is echter: is dat wat we eigenlijk willen?? Even flauw gezegd, want het is niet mijn bedoeling enig oordeel te vellen, 'is dat alles' wat het leven ons biedt? Bovenstaande is natuurlijk gechargeerd, maar dat maakt dingen soms wel duidelijker zichtbaar.

In mijn optiek hebben we als mensen enorme mogelijkheden in ons, waarvan we vaak het bestaan niet vermoeden. Onder anderen door (angst voor) ziekte en (vermeend) geldgebrek laten we ons helaas vaak afleiden van die hogere potenties, terwijl de tijd waarin we nu leven zich bij uitstek leent om ze te (gaan) benutten. Gelukkig wordt dit door veel mensen ook gedaan. Maar kennelijk viel het de filosoof in kwestie ook op. Het blijft jammer dat ik de bewuste quote niet kan vinden. Echter, daar laat ik me nu niet door afleiden, twee avonden 'tijdsverspilling' is al genoeg ;-) Het gaat er uiteindelijk om wat die quote met mij deed en wat ik er vervolgens mee doe...een blog schrijven dus!

Snoeien

Mijn eigen koning worden LIX.

Misschien niet het meest logische om te gaan doen op de allerlaatste dag van de schoolvakantie, maar wij hebben grootschalig opgeruimd vandaag. Op de één of andere wonderbaarlijke manier raakt ons huis altijd weer gevuld met allerlei rommeltjes. Een zoon die als een ekster vaak thuiskomt met 'schatten' die hij op straat gevonden heeft, is daar deels de oorzaak van. Eens in de zoveel tijd is onze grens bereikt en gaan wij rigoureus de overdaad aan materie te lijf. Nou ja, we...ik moet eerlijk zeggen dat mij vaak al de moed in schoenen zinkt als ik er al aan denk. Ik vind het wel oké om bij een stapel die genomineerd is om weg te gaan naar ofwel Kringloop, ofwel prullenbak, een laatste oordeel te vellen.

Nee, laat mij maar lekker te keer gaan in de tuin. De groenbak was nog leeg, dus ik had de ruimte om me uit te leven. En ook dat was nodig; ondanks de droogte van de afgelopen weken, was onze tuin behoorlijk overwoekerd door boerenwormkruid, stinkende gouwe, wilde wingerd, en nog een aantal andere woekeraars. Op zich houd ik wel van het boerenwormkruid met die ragfijne blaadjes en die mooie gele ronde bloempjes, en van de kunstig gevormde blaadjes van de stinkende gouwe, waar dat prachtige (maar bittere) oranje sap uit komt als je een stengeltje afbreekt. Maar er zijn grenzen!

Toen we aan het eind van de middag de eindstand opnamen, beseften we opeens dat we met twee parallelle processen bezig waren geweest. Zowel onze inventaris als onze tuin was over onze grenzen gegaan. Dat gaf te denken...

Wat ik het lastige vind, is om de balans te vinden tussen het weelderig laten woekeren en tegelijkertijd binnen voor mij acceptabele grenzen blijven. Dat geldt evenzeer voor onze tuin, als voor het speelgoed van onze kinderen. Zowel natuur als kind geef ik graag de ruimte om hun ware wezen te tonen, maar dat levert meteen de valkuil op, dat dan mijn eigen wezen wordt overwoekerd, als ik er niet bij blijf. Het stellen van grenzen is een essentieel onderdeel in zowel tuinonderhoud als de opvoeding. Het mooie is, dat de kinderen het heerlijk vonden om mee te helpen; er kwam opeens weer vergeten speelgoed te voorschijn!

Met opgeruimde kamers, de nodige dozen in de gang met bestemming elders en met een vermoeid maar voldaan gevoel, zijn wij er in ieder geval helemaal klaar voor: de start van het volgende schooljaar! Ik ben benieuwd in welke schoolvakantie we weer zo'n slag gaan maken :-)

Synergie

Mijn eigen koning worden LVIII.

Een paar dagen geleden zat ik in de tuin, stil te genieten van het gezoem en gefladder van bijen, hommels, vlinders en andere gevleugelde vriendjes, die druk aan het fourageren waren bij de vlinderstruik, de gele zonnehoed, de kogeldistel en het leverkruid. Het leek wel een balletuitvoering met bijna onhoorbare muziek, volledig harmonieus, elegant, een prachtig schouwspel onder een strak blauwe hemel. Ik denk dat de spelers erg druk waren met hun werk, maar ik werd er helemaal blij en rustig van. Een beetje vergelijkbaar met het gevoel dat ik krijg als ik het onophoudelijke ruisen van de zee hoor en me besef hoe dat ritme dag en nacht doorgaat, als een eeuwige ademhaling.

Naast het rustgevende gevoel, laat dit alles me soms ook heel klein voelen. Ik besef me dat de wereld al heel lang bestaat en haar rondjes draait, dag in, dag uit, jaar in, jaar uit, millennia lang. Seizoenen komen en gaan, water zoekt en vindt zijn weg en vormt daarmee de aarde. Planten groeien en vergaan op een gegeven moment, kiemen voor een volgende generatie achterlatend. Duizenden diersoorten bevolken de aarde, in populaties die ook weer een golfbeweging laten zien. En de mens, die komt eigenlijk pas net kijken in dit tafereel.

De mens, goed beschouwd zijn we maar een stipje in het geheel. Echter, de mens heeft de prachtige mogelijkheid om het denkvermogen te combineren met hart en handen. Als kind verwonderde ik me al over alles wat ik om me heen zag, en wat door mensen gemaakt was. Tegenwoordig sta ik daar veel minder vaak bij stil. Hoewel ik me afgelopen weekend bij het Dranouter festival echt heb zitten verbazen hoe de grote tent (kajam) in elkaar is gezet. Dat vergt echt denkwerk en samenwerking.

En dat vind ik zo prachtig, dat wat er ontstaat als mensen samen gaan werken en er de mogelijkheid is voor synergie; het moment dat de afzonderlijke bijdragen versmelten en niet bij elkaar optellen, maar zich vermenigvuldigen. Dat is ook een vorm van chemie. Je komt samen met elkaar in een vorm van flow, vergelijkbaar met het winnende voetbalelftal dat ogenschijnlijk moeiteloos het ene na het andere doelpunt scoort. Terwijl ondertussen de tegenpartij, met stuk voor stuk getalenteerde spelers, zich in de rondte tobt.

Als we goed kijken naar de natuur, kunnen we dit nog veel vaker bewerkstelligen. Het gaat erom dat je je eigen talenten gebruikt, het oordeel over anderen loslaat, je richt op je doel en dat je je daar onvoorwaardelijk voor in wilt zetten. Tja...dat is voor het ego, dat we als mens ook kado hebben gekregen, niet altijd even makkelijk!

Muziek

Mijn eigen koning worden LVII.

Ging mijn vorige blog over dansen op muziek die anderen niet kunnen horen, afgelopen lang weekend waren we met ons hele gezin bij Dranouter festival in Vlaams heuvelland, waar ik heerlijk heb kunnen dansen. En de muziek was echt door alle festivalgangers -en ver daarbuiten- goed te horen! Wat is muziek toch een bijzonder fenomeen; dat een complex patroon van trillingen in staat is  om zoveel te weeg te brengen bij mensen. Muziek raakt, het kan je blij, verdrietig, moedig, angstig, sensueel, opgejaagd, ontspannen maken, en nog meer dan dat alleen. Of het nu wordt voortgebracht door een solerende lijster, of door een heel philarmonisch orkest, de effecten kunnen even magistraal zijn.

Muziek fascineert me al vanaf mijn vroege kindertijd. Ik neuriede altijd graag deuntjes, vooral onderweg in de auto. Heerlijk om het monotone geluid van de motor aan te vullen met mijn eigen melodieën. Toen ik al wat ouder was en veel op mijn kamer naar de radio luisterde, verwonderde ik me over het feit dat er zoveel verschillende liedjes waren; het moest toch een keer op raken?! Gelukkig is dat tot op heden nog niet het geval geweest, kennelijk kunnen we putten uit een oneindige, heerlijke bron.

Wat zou een leven zonder muziek zijn? Muziek hoort bij de mensen zoals voedsel en ademlucht. Ik ben niet zo bijbelvast, maar ik vermoed dat Adam en Eva al muziek moeten hebben gemaakt- misschien kwam de slang daar wel op af ;-) In muziek kunnen we kwijt wat met woorden soms niet lukt. 'O sole mio' was anders ook nooit zo'n beroemde oneliner geworden. De mooiste muziek ontstaat vaak ook op momenten van uiterste zielenood. Kijk alleen al naar bijvoorbeeld het leven van Billie Holiday en Amy Whinehouse, dat nou niet bepaald barstte van gelukkigheid. Is het ondanks of dankzij de heftige levens die muzikanten er vaak op na houden, dat er zoveel mooie muziek ontstaat? De zangers van Fleetwood Mac, Boston, Nirvana en Inxs en Herman Brood kunnen het ons helaas niet meer vertellen; het leven was voor hen uiteindelijk te zwaar.

Maar gelukkig hoort muziek ook helemaal bij blije momenten in het leven; bruiloftsmuziek, polonaise, hoempapa, fanfare; niet meteen de meest fijnbesnaarde voorbeelden, maar dat lijkt ook bijna niet te kunnen bij een overweldigend gevoel zoals echte blijdschap met zich meebrengt. Een blij kind kun je ook niet vragen een beetje minder blij door de tuin te rennen, te huppelen en te springen...

En, misschien wel het mooiste van muziek is, dat iedereen het kan begrijpen, zonder elkaars taal te verstaan. De vier jaargetijden van Vivaldi wordt over de hele wereld begrepen...al valt dan de zomer in Australië tijdens onze winter. Dat bleek ook weer afgelopen weekend: we stonden daar met duizenden wildvreemden om ons heen naar dezelfde muziek te luisteren, en het voelde op sommige momenten alsof we één waren. Prachtig.