maandag 1 juli 2013

Kookkunst, levenskunst: chemie van het moment

Mijn eigen koning worden XLVIII.


Het leven is een wonderbaarlijk iets: soms lukken dingen steeds maar niet en soms lijken alle kwartjes en puzzelstukjes op het goede moment op hun plaats te vallen. Dat is een subtiel samenspel tussen dat wat zich voordoet en de interactie van jou. Als alle ingrediënten op het goede moment in de goede volgorde en in de goede hoeveelheden aanwezig zijn kan er iets speciaals ontstaan, op voorwaarde dat je er dan ook zelf een stap in zet.

Wat dat betreft lijkt het bijna een recept uit een kookboek: ook met koken gaat het erom dat je op het goede moment het juiste ingrediënt toevoegt en tijdig het gas tempert en regelmatig even roert. Als het allemaal goed verloopt kun je daarna genieten van een heerlijke maaltijd. En soms denk je dat je het helemaal goed gedaan hebt en blijkt het resultaat niet te pruimen...terwijl datzelfde recept wel heerlijk is als iemand anders het maakt! Bijzonder, en soms ook frustrerend.

Ik vind koken erg leuk, vooral als de bereiding niet te veel tijd in beslag neemt en ik er zoveel mogelijk pure, natuurlijke ingrediënten voor kan gebruiken. Ik kook ook bijna altijd volgens recepten; dat is vermoedelijk nog een overblijfsel van mijn onderzoekstijd in het lab, waar alles volgens protocollen verloopt. Ik hield en houd er overigens wel van om protocollen en recepten zelf aan te passen, zodat het eindresultaat sneller, beter en of lekkerder wordt, een proces van voortschrijdend inzicht.

Voor mij is het daarom meestal best een uitdaging om op vakantie te gaan en dan een aantal weken receptloos te koken. En dan ook vaak nog met onbekende of andere ingrediënten dan de gebruikelijke Nederlandse. Tel daarbij op de rudimentaire campingkeuken waar ik de maaltijd bereid: twee gaspitjes en een houten plankje en een fractie van het keukengerei dat ik thuis tot mijn beschikking heb. Kortom: de ideale omstandigheden voor het uitvinden van de meest simpele en heerlijke gerechten, nadat het verdriet om de minder geslaagde varianten met de nodige wijn is weggespoeld.

En is dit eigenlijk niet ongeveer zoals het leven zich ook afspeelt: de recepten (patronen) erf je van je ouders, de ingrediënten die daar bij horen en het keukengerei (je leefomstandigheden) verzamel je gaandeweg bewust danwel onbewust bij elkaar. Soms zit het allemaal tegen, net als de broccoli die aanbrandt als je even niet kijkt, en de soufflé die inzakt omdat je per ongeluk de ovendeur open deed. Totdat er opeens een periode komt dat alle ervaringen vrucht af lijken te gaan werpen, je de juiste mensen ontmoet, de goede ideeën op het juiste moment krijgt en je opeens een geniaal nieuw 'recept' ontdekt. En dat vind ik een hele mooie vorm van 'chemie'!