zondag 9 juni 2013

Veerkracht

Mijn eigen koning worden XXXVI.


Met fascinatie bekeek ik vandaag mijn vinger, waar ik gisteravond per ongeluk een tapasprikkertje in gestoken heb, en die nu rood en dik aan het worden is en pijnlijk aan voelt. Ik vind het nog steeds een wonder hoe het lichaam met dit soort verwondingen om gaat en hoe het genezingsproces elke keer weer plaats vindt. En deze verwonding is een hele zichtbare, en voelbare, maar er vinden continu van dit soort herstelwerkzaamheden plaats in ons lichaam, zonder dat we ons daar steeds bewust van zijn. Ik heb ergens gelezen dat alle cellen van ons lichaam in zeven jaar tijd volledig vernieuwd zijn, vervangen door andere cellen. Wat een vernieuwingskracht zit daar achter!

De vraag die dat bij mij oproept, is of elke nieuwe cel precies lijkt op z'n voorganger; met andere woorden: zijn we in staat ons lichaam te veranderen, al dan niet bewust? In principe zou elke cel precies dezelfde cel moeten worden, aangezien er celdeling plaats vindt. Echter, het DNA, dat de basis, of het patroon, vormt voor de te vormen cel, verandert in de loop van de tijd wel; er vinden continu kleine veranderingen plaats, die meestal geen veranderingen in de cel tot gevolg hebben, maar soms ook wel. Daarnaast heeft de omgeving van de cel (hormonen, chemische stoffen, virussen, etc) ook nog invloed op de ontwikkeling van de betreffende cel. Ook hier dus wonderbaarlijk dat dat zo vaak goed gaat. Maar gaandeweg veranderen we wel, kijk maar naar een foto van jezelf van 10 jaar geleden...

Vernieuwing en veroudering, ik vind het wonderbaarlijke en fascinerende processen. Er is al zoveel onderzoek naar gedaan en er is ook nog zoveel niet duidelijk; hoe zit het bijvoorbeeld met de 'mind-body' interactie; wat is de invloed van je gedachten, van hoe je in het leven staat, op je gezondheid? Het is inmiddels duidelijk dat gelukkige mensen gezonder zijn dan depressieve mensen; de mate van geluk (kunnen) ervaren is van invloed op je immuunsysteem. Als je daar dieper over nadenkt is dat toch fantastisch!

Kennelijk is de kracht van de geest zo groot, dat het zelfs tot in het fysieke kan doorwerken. Het mooie is, dat dit concept inmiddels aan het doordringen is tot in de WHO definitie van gezondheid. De huidige dateert nog van 1948(!): "Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity". Als je het zo bekijkt, is niemand voor lange tijd achter elkaar gezond! De laatste jaren wordt er flink gediscussieerd over een nieuwe definitie, en een prachtig concept vind ik:  "the ability to adapt and to self manage" (M. Huber et al, BMJ 2011). Uitgangspunt hierbij is de mate van veerkracht die iemand heeft, om in een gegeven 'ziekmakende' omstandigheid, zichzelf weer 'op te richten' zonder daadwerkelijk ziek te worden. De mate waarin een persoon dit kan, wordt zowel fysiek als mentaal bepaald.

Bovenstaande is een bredere kijk op gezondheid; het geeft aan dat een mens meer is dan alleen een verzameling cellen, bouwsteentjes; dat er verschillende krachten werkzaam zijn, die er voor zorgen dat we een 'heel mens' worden en blijven. Welke krachten dat precies zijn, daarover zijn de meningen nog verdeeld; gelukkig heeft mijn verwonde vinger daar geen weet van en doet mijn lichaam wat het al decennia doet: over een weekje zie en weet ik niet meer dat er een tapasprikkertje mijn fysieke grens doorstak!